Kiều hối - trợ lực cho các nước nghèo trong đại dịch
Ngân hàng Thế giới từng dự báo kiều hối sẽ giảm mạnh vào năm
2020 vì Covid-19 nhưng thực tế lại không xảy ra như vậy.
Trong những năm qua, Aiza Bolo, một bà nội trợ 36 tuổi ở
Philippines, đã phụ thuộc vào số tiền 550 USD mà người anh kế Justine gửi về mỗi
tháng từ Dubai. Từ khi đại dịch ập đến, thu nhập của sạp hoa quả gia đình cô tại
chợ cạn kiệt, người anh kế bắt đầu gửi đến 950 USD một tháng. Số tiền này giúp
cô tiếp tục mua thuốc cho cha mẹ, laptop để cậu con trai 13 tuổi có thể kết nối
Internet và học trực tuyến.
"Những gì Justine gửi không chỉ là tiền. Đó là một chiếc
phao cho chúng tôi", Bolo nói, "Hầu như không có bất kỳ thu nhập nào
trong thời gian xảy ra đại dịch, vì vậy tất cả chúng tôi đều dựa vào anh ấy".
Dòng kiều hối từ lâu đã cung cấp hỗ trợ quan trọng cho hàng
triệu người tại các nước đang phát triển, giúp họ chi trả cho các nhu cầu bao gồm
đi học, nơi ở và chăm sóc sức khỏe cho người thân ở quê nhà.
Nhiều người trong số những lao động nhập cư vẫn tiếp tục gửi
tiền về, bất chấp chính họ cũng khó khăn về kinh tế. Và nỗ lực của họ đã cung cấp
các khoản hỗ trợ tài chính cho những quốc gia nơi số ca nhiễm Covid-19 vẫn còn
cao, vaccine đến chậm và nền kinh tế đang gặp khó khăn.
Một điểm nhận kiều hối tại Makati City, Metro Manila,
Philippines. Ảnh: Reuters.
Vào năm 2020, lượng kiều hối toàn cầu đạt 702 tỷ USD, chỉ giảm
2,4%, tức chưa bằng một nửa mức sụt giảm từng được ghi nhận do hậu quả của cuộc
khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2009, theo Ngân hàng Thế giới. Kiều hối đến
các nước có thu nhập thấp và trung bình chỉ giảm 1,6%.
Đây là một con số khá bất ngờ. Bởi lẽ, vào thời kỳ đầu của đại
dịch, Ngân hàng Thế giới từng ước tính rằng lượng kiều hối sẽ giảm 20% vào năm
2020. Đến mùa thu 2020, họ hạ xuống mức giảm còn 14%.
Theo các chuyên gia, kiều hối năm ngoái không giảm nhiều do
được thống kê đầy đủ hơn. Bởi lẽ, những người nhập cư đã buộc phải sử dụng các
kênh chuyển tiền chính thức thay vì dựa vào các kênh phi chính thức như việc về
thăm quê.
Cùng với đó, động lực khác nằm sau phong độ mạnh mẽ của dòng
kiều hối là các chương trình hỗ trợ lớn của chính phủ các nước giàu, đặc biệt
là Mỹ và châu Âu, cho phép người lao động nhập cư duy trì ổn định tài chính.
Trong khi, cuộc khủng hoảng kinh tế năm ngoái - vẫn chưa giảm bớt ở nhiều nước
nghèo - đã thúc đẩy một số người di cư tăng mức tiền gửi về cho thân nhân đang
khó khăn ở quê hương.
Trong cuộc khảo sát gần đây của MoneyGram International, một
công ty chuyển tiền và thanh toán xuyên biên giới, 70% số người được hỏi cho biết
cuộc khủng hoảng Covid-19 đã khiến họ gửi nhiều tiền hơn về nước. "Hơn bao
giờ hết, họ tin rằng những người ở quê hương có cần tiền nhiều hơn trong năm
ngoái và năm nay", CEO MoneyGram Alex Holmes, nói.
Năm 2020, lượng kiều hối đến Mỹ Latinh và Caribe tăng 6,5%
so với năm trước, được thúc đẩy bởi sự phục hồi kinh tế nhanh chóng ở Mỹ và hai
cơn bão ở Trung Mỹ khiến người lao động ở nước ngoài hỗ trợ tài chính nhiều hơn
bình thường, theo Ngân hàng Thế giới.
Oscar Andara Guerra, 43 tuổi, một người bán rau ở San Pedro
Sula (Honduras), cho biết 300 USD mỗi tháng mà anh nhận được từ mẹ là điều cần
thiết. Mẹ anh, người đã làm việc ở Mỹ hơn ba thập kỷ, cũng gửi tiền cho anh chị
em của anh.
"Bà ấy làm công việc dọn dẹp và không bao giờ ngừng gửi
tiền cho chúng tôi kể cả trong đại dịch. Bà ấy thậm chí còn giúp tôi mua một
chiếc giường ngủ", Guerra nói.
Ở một số nơi trên thế giới, các hộ gia đình đã thay đổi cách
họ tiêu tiền kiều hối khi đại dịch buộc phải ưu tiên cho các nhu cầu cơ bản. Thống
kê của chính phủ Philippines cho thấy tỷ lệ hộ gia đình dựa vào kiều hối để trang
trải chi phí giáo dục đã giảm từ 65% trong quý III/2019 xuống còn 60% trong
cùng kỳ năm 2020.
Trong thời gian đó, ít hộ gia đình ở Philippines sử dụng tiền
gửi về để mua ôtô hoặc gửi tiết kiệm, trong khi nhiều hộ sử dụng chúng để trang
trải chi phí y tế. Số hộ sử dụng tiền kiều hối để mua lương thực, thực phẩm và
nhu yếu phẩm hầu như không thay đổi.
Khoản hỗ trợ tài chính hàng tháng mà cô Bolo nhận được từ
người anh kế của mình đã giúp bù đắp khoản thu nhập bị mất từ việc bán trái cây
và cho thuê một căn hộ cũng được mua bằng tiền gửi về. "Ngay cả sau khi lệnh
cấm nghiêm ngặt được dỡ bỏ, hoạt động kinh doanh vẫn không như cũ. Đại dịch đã
khiến các căn hộ cho thuê thường xuyên bị bỏ trống, trong khi những người thuê
nhà đôi khi không trả tiền thuê đúng hạn", cô nói.
Tất nhiên, không phải tất cả hộ gia đình nhận kiều hối đều
được bảo vệ khỏi tác động kinh tế của đại dịch. Tại bang Kerala của Ấn Độ, nơi
1/5 hộ gia đình nhận kiều hối, nhiều hộ đã bị mất dòng tiền khi điều kiện kinh
tế xấu đi ở Trung Đông, buộc người lao động nhập cư phải về nước. Theo S.
Irudaya Rajan, Chủ tịch Viện Di cư và Phát triển Quốc tế ở Kerala thì cứ 6 người
lao động nước ngoài thì đã có một người trở về kể từ khi dịch nổ ra.
Biju Matthew, 48 tuổi, trở về nhà từ Kuwait vào tháng 2/2021
sau khi công ty của anh ngừng trả lương cho anh và 20 công nhân khác. "Khi
chúng tôi đến khiếu nại, họ yêu cầu chúng tôi tự thôi việc, đề nghị trả lại hộ
chiếu và trả tiền vé máy bay về nước. Chúng tôi từ chối rời đi", Matthew
nói.
Công ty của anh sau đó đã yêu cầu các công nhân rời khỏi ký
túc xá. Khi công nhân từ chối một lần nữa, công ty đã cắt điện và từ chối trả
tiền làm thêm giờ của họ. Matthew đã ngừng gửi tiền về nhà trong khoảng nửa năm
trước khi hồi hương.
Giờ đây, Matthew làm giám sát tại một trung tâm mua sắm ở
Thiruvananthapuram, thủ phủ của Kerala, kiếm được hơn 200 USD một tháng, chưa bằng
một phần ba số tiền kiếm được ở Kuwait. "Có cảm giác như cuộc đời tôi đã
đi lùi 20 năm", anh nói, "Tất cả những gì tôi có thể nghĩ là sống sót
qua ngày".
Phiên An (theo WSJ)
Nguồn: https://vnexpress.net/kieu-hoi-tro-luc-cho-cac-nuoc-ngheo-trong-dai-dich-4285950.html